Zelfactualisatie en lerend vermogen bij mensen met dementie

Johan De Schepper

Referentiepersoon dementie
Staff member
Organisatie
Zorg Kortrijk
Inhoudsopgave
  1. Zelfactualisatie
Website van de casestudy
Trefwoorden
  1. Dementiezorg
In 2018 ontstond in Vlaanderen de werkgroep van mensen met dementie. Zij willen mensen met dementie en hun naasten een krachtige stem geven en de samenleving aanmoedigen om de autonomie van mensen met dementie en hun mantelzorgers te versterken. In die hoedanigheid stelden ze het manifest van mensen met dementie op.

De 8ste stelling gaat als volgt : “Laat ons ook wat nieuws beleven! Laat ons nieuwe ervaringen opdoen en geef ons kansen om te leren! Wij blijven nieuwsgierig.” Dit kan omschreven worden als het zoeken naar zelfactualisatie. Het beste uit zichzelf halen en het zich zinvol voelen als mens in zijn omgeving.

Mensen met dementie kunnen nog nieuwe dingen leren. Door hun ziekte moeten ze zich voortdurend aanpassen aan veranderende omstandigheden. Ze leren omgaan met de situatie. Leervormen die mensen met dementie gebruiken zijn leervormen waar niet of in beperkte mate gebruik wordt gemaakt van het geheugen Dit noemt men onbewuste of automatische leervormen.[1] Deze zijn o.a. foutloos leren, emotieleren, associatieleren en operant leren.

Een prachtig initiatief is de buddyorganisatie “Het Ventiel”.

In 2013 fietste Patrick, een man met jongdementie uit Kortrijk Harelbeke, voor het project ‘Te gek!?’ de Mont Ventoux op. Hij kreeg hierbij een buddy toegewezen, Rick de Leeuw, die hem steunde tijdens de intensieve voorbereiding. Bij de voorbereiding bleek al snel dat een doel hebben om naar toe te leven het verschil maakte. Patrick had nog nooit op een koersfiets gezeten, maar stond open voor een nieuwe uitdaging na de moeilijke diagnose jongdementie. Het werd een schitterende ervaring, waarbij het zelfvertrouwen, de vriendschap en nieuwe perspectieven groeiden. Niet veel later ontstond bij Gudrun, de vrouw van Patrick, het idee om een buddywerking voor mensen met jongdementie op te richten. In 2015 zag Het Ventiel het licht. Verschillende malen per week ontmoeten mensen met jongdementie, hun naasten en buddy’s elkaar om ontspannende of inspannende activiteiten te doen en grenzen te verleggen : paardrijden, schilderen, minigolf, wandelen, fitnessen, zingen, … op individuele maat van de persoon met jongdementie. Het Ventiel legt de klemtoon op plezier maken en niet op de aandoening. Mensen met jongdementie krijgen er de kans om nieuwe hobby’s te verkennen, iets wat velen opnieuw zelfvertrouwen geeft nadat ze merken dat de vroegere dagbesteding moeilijker wordt. De focus ligt op wat wel nog kan en op maat van de persoon zelf gaat Het Ventiel op zoek naar nieuwe uitdagingen en dat geeft gegarandeerd ‘twinkels’ in de ogen.

Een ander voorbeeld is een televisieprogramma dat onlangs in België verscheen. Het noemt ‘Restaurant Misverstand’. Het eerste restaurant in België waar het voltallige personeel de diagnose jongdementie heeft. Ze worden begeleid door televisiemaker Dieter Coppens, Chef-kok Seppe Nobels en dementie expert Anouck de Bruijn en is in samenwerking met de alzheimerliga. Restaurant Misverstand wil de buitenwereld tonen wat mensen met (jong)dementie nog wel kunnen. Geen van hen heeft ervaring in de horeca.

“Door hun werk in het restaurant hopen we dat de medewerkers in dit stadium van de ziekte meer zelfvertrouwen krijgen. Met Restaurant Misverstand willen we de samenleving tonen dat het leven niet stopt na de diagnose dementie, en dat er -mits goede begeleiding- nog veel mogelijk is.” Anouck de Bruijn[2]

Uit deze voorbeelden leren we dat mensen met dementie kunnen genieten van een vol leven, met de steun van naasten en buddy’s. Het leren van nieuwe zaken en hobby’s is mogelijk en verhogen de autonomie en de participatie van de persoon.

Ken je andere voorbeelden waarbij mensen met dementie betrokken worden om deel te nemen aan de samenleving en waar ze mogelijkheden krijgen om nieuwe zaken te ondervinden, te leren?



[1] Hulpmiddelen bij dementie - Lerend vermogen
[2] https://communicatie.een.be/dieter-...enen-het-nieuwe-restaurant-misverstand-qxnjnu
 
Top